Quá trình trùng tu phố cổ Đồng Văn gặp khó khăn do thiếu vốn

HGĐT- Năm 2013, UBND tỉnh phê duyệt Dự án đầu tư, xây dựng, bảo tồn, tu bổ cấp thiết di tích phố cổ Đồng Văn. Tổng nguồn vốn đầu tư thực hiện dự án trên 66 tỷ đồng, trong đó vốn chương trình MTQG văn hóa trên 46 tỷ đồng, ngân sách địa phương trên 11,5 tỷ đồng và vốn đóng góp của các hộ dân trên 8 tỷ đồng.

Dự án được triển khai nhằm mục tiêu duy trì lâu dài các đặc điểm cơ bản và giá trị kiến trúc, cùng những nét đặc trưng cuộc sống cộng đồng dân cư phố cổ Đồng Văn; gia cố, trùng tu các ngôi nhà đã xuống cấp; chỉnh trang diện mạo các dãy phố và toàn bộ khung cảnh liên quan... Theo đó, khu phố cổ có 31 nhà thuộc diện tu bổ, cải tạo và được chia theo 3 cấp: Cấp độ A, mức tu bổ, cải tạo ít, sẽ tiến hành thay thế một số vách, cửa, trình lại phần tường bị sụt, lở, sửa lại mái; cấp độ B, mức độ tu bổ, cải tạo trung bình, sẽ dỡ bỏ cửa gỗ bị hư hỏng, cửa sắt, tường xây chèn thêm bằng cửa và vách gỗ, trình lại tường bằng đất nện theo phương pháp truyền thống; cấp độ C, mức tu bổ, cải tạo cao nhất, phục hồi bộ khung cấu trúc gỗ, trình lại tường, lợp ngói âm dương bản địa. Đoạn phố 1 có 24 ngôi nhà được tu bổ, cải tạo, trong đó có 7 nhà tu bổ cấp độ A, 12 nhà cấp độ B và 5 nhà cấp độ C. Đoạn phố 2, có 7 ngôi nhà nằm trong diện tu bổ, cải tạo, trong đó có 1 nhà cấp độ A, 1 nhà cấp độ B và 5 nhà cấp độ C. Đối với hạng mục tu bổ, cải tạo khu chợ cổ, sẽ lát lại toàn bộ sân chợ bằng đá xanh tự nhiên, bề mặt đục nhám; xây lại 2 nhà chợ theo kiến trúc 3 nhà chợ cổ hiện còn...

Do tính cấp thiết của dự án, cuối năm 2013, đơn vị trúng thầu thi công đã tiến hành tu bổ, tôn tạo 3 ngôi nhà làm mẫu rút kinh nghiệm trước khi mở rộng sang các nhà còn lại. Hiện nay, 3 nhà đã thực hiện xong hạng mục trình tường, nhưng đang gặp khó khăn về gỗ và ngói lợp mái. Theo đánh giá của chủ đầu tư là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tiến độ trùng tu rất chậm do vướng mắc nguồn vật liệu và khó khăn về vốn. Hiện nguồn vốn ngân sách mới chỉ bố trí được 2 tỷ đồng, việc huy động 20% đóng góp của các hộ gia đình có nhà tu bổ khó thực hiện do người dân không có tiền, một số hộ có tiền nhưng không muốn đóng góp, ỉ lại vào nguồn hỗ trợ từ ngân sách. Trong khi đó, theo phân kỳ, giai đoạn 2013-2014 tiến hành tu bổ cấp thiết các ngôi nhà cổ đã xuống cấp trầm trọng và cải tạo khu chợ cổ. Nếu tình hình vốn không được cải thiện, đơn vị thi công rất khó triển khai các hạng mục, việc tôn tạo sẽ không đảm bảo kế hoạch đề ra.