Độc đáo Lễ Cấp sắc của dân tộc Dao trắng huyện Quản Bạ
BHG - Huyện Quản Bạ được biết đến là mảnh đất lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống, nhiều nghi lễ tâm linh vẫn được người dân gìn giữ, bảo tồn và phát huy. Trong đó, có thể kể đến Lễ Cấp sắc của người Dao trắng thôn Thượng Sơn, thị trấn Tam Sơn. Lễ Cấp sắc rất quan trọng, đánh dấu mốc trưởng thành của người đàn ông dân tộc Dao. Trong những ngày diễn ra Lễ Cấp sắc, người thụ lễ không được nói tục, không được sát sinh và phải ăn chay.
Thầy cúng thực hiện nghi lễ Cấp sắc của dân tộc Dao trắng thôn Thượng Sơn, thị trấn Tam Sơn (Quản Bạ). |
Lễ Cấp sắc của người Dao trắng là một trong những nghi lễ văn hóa tâm linh độc đáo; các giáo huấn được thực hiện bằng lời thề dưới sự chứng kiến của Tổ tiên nên có tính giáo dục cao. Người Dao trắng thôn Thượng Sơn quan niệm: Con trai dân tộc Dao khi đủ điều kiện phải tiến hành Lễ Cấp sắc, khi đó mới trưởng thành, đủ tâm, đủ đức, biết lẽ phải, trái ở đời, hướng tới việc thiện, không làm điều ác.
Anh Lý Tà Cùi, thôn Thượng Sơn, cho biết: “Gia đình có con trai tròn 10 tuổi, thầy cúng có uy tín xem xét đã đủ các điều kiện, báo cáo lên Tổ tiên và thần linh và được lựa chọn thụ lễ, thực hiện nghi lễ Cấp sắc”. Để chuẩn bị Lễ Cấp sắc diễn ra thuận lợi, gia đình phải đem lễ đến nhà thầy cúng xem ngày lành, tháng tốt rồi cùng cả dòng họ họp bàn, chuẩn bị cho ngày trọng đại. Mỗi người họ hàng tới dự đều mang theo rượu, tiền và phân công đi mời bà con trong thôn, nấu ăn, dọn dẹp.
Thầy cúng Tẩn Phà Nần, cho biết: “Lễ Cấp sắc kéo dài 3 ngày 2 đêm, gồm rất nhiều nghi lễ. Người chủ trì Lễ Cấp sắc phải là thầy am hiểu nghi lễ truyền thống; một Lễ Cấp sắc có 7 thầy, gồm 3 thầy chính, 4 thầy phụ. Thầy cúng của dân tộc Dao trắng còn được gọi là thầy cả, thầy hai, thầy ba; trước khi bắt đầu nghi lễ, các thầy phải tiến hành tẩy uế, sau đó mới đánh trống, chiêng mời tổ tiên về dự và làm Lễ khai đàn, báo cho Tổ tiên biết lý do buổi lễ, xin phép thần linh để Tổ tiên vượt qua đèo cao, suối sâu, qua các bản, làng về đúng nhà mình, cầu mong các vị thần và Tổ tiên cho phép làm Lễ Cấp sắc, phù hộ cho người thụ lễ và gia đình”. Trong thời gian làm lễ, gia chủ chuẩn bị cỗ mời người dân tới dự và chúc mừng người được cấp sắc.
Sau khi tiến hành xong các nghi lễ, người được cấp sắc sẽ được các thầy cúng dẫn đường, chỉ lối ra ngoài trời để thực hiện Lễ Thượng quang (tế trời), nhằm cảm ơn và mong trời, đất phù hộ mọi điều tốt lành. Tại Lễ Thượng quang, người được cấp sắc sẽ được cấp pháp danh, đặt tên âm, đồng thời được các thầy cúng dạy bảo những giá trị đạo đức phải gìn giữ, phấn đấu. Người thụ lễ luôn ghi nhớ 10 điều cấm và 10 điều nguyện, các điều răn dạy, giáo huấn được thực hiện bằng lời thề dưới sự chứng kiến của Tổ tiên và các vị thần linh. Sau khi xong các thủ tục ngoài trời, người thụ lễ được trao bằng, được công nhận con cháu của Tổ tiên người Dao và trở thành người đàn ông trưởng thành.
Lễ Cấp sắc của đồng bào dân tộc Dao trắng thôn Thượng Sơn là một trong những phong tục độc đáo, mang ý nghĩa nhân văn, chứa đựng nhiều giá trị giáo dục, triết lý nhân sinh, hướng con người tới cái thiện, tới cội nguồn; thể hiện khát vọng cuộc sống sung túc, thắt chặt sự đoàn kết của đồng bào dân tộc Dao.
Bài, ảnh: Hoàng Chính (TTVHTT và DL Quản Bạ)
Ý kiến bạn đọc