Yên Minh nỗ lực đưa người dân ra khỏi vùng nguy cơ sạt lở

BHG - Năm 2018, huyện Yên Minh được phê duyệt chỉ tiêu di chuyển hơn 110 hộ dân sống rải rác ở các sườn núi cao, vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới đến nơi ở mới theo hình thức xen ghép và ổn định tại chỗ. Với sự nỗ lực của các địa phương và ngành chức năng, ngay đầu tháng 6 (thời điểm trước mùa mưa), huyện đã hoàn thành di chuyển các hộ và tiếp tục di chuyển những hộ phát sinh do mưa lũ gây ra.

Ngôi nhà ở thôn Lao Và Chải, xã Lao Và Chải nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao phát sinh sau đợt mưa lũ cuối tháng 6 đang được phá dỡ di chuyển đến nơi ở mới.

Theo Quyết định 139 của UBND huyện Yên Minh, tổng số hộ dân cần di chuyển trong năm 2018 của huyện là 114 hộ. Trong đó: Thôn nội địa thuộc xã biên giới 20 hộ; vùng thiên tai 89 hộ; vùng đặc biệt khó khăn 5 hộ. Di chuyển theo hình thức xen ghép 83 hộ và ổn định tại chỗ 31 hộ. Tổng kinh phí được duyệt 2,267 tỷ đồng. Theo Phó phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Minh, Nguyễn Văn Quốc: Xác định phải hoàn thành công tác di chuyển các hộ trước mùa mưa nên ngay từ đầu năm, Phòng đã phối hợp với các ngành và các xã, thị trấn tham mưu xây dựng phương án di chuyển các hộ trình UBND huyện phê duyệt. Đặc biệt, để đẩy nhanh tiến độ, ngay trong tháng 2, UBND huyện đã ban hành quyết định cấp kinh phí cho các hộ thực hiện di chuyển; đồng thời ban hành 2 công văn và kết luận chỉ đạo đôn đốc hoàn thành việc di chuyển đúng theo kế hoạch đề ra. Kết quả,  100% các hộ có tên trong Quyết định 139 của UBND huyện Yên Minh đã được di chuyển.

Tuy nhiên, trong đợt mưa lũ cuối tháng 6 vừa qua, nhiều địa phương ở Yên Minh xảy ra tình trạng sụt lún, sạt, lở đất, khiến nhiều hộ dân bị ảnh hưởng, tiềm ẩn nguy hiểm cho người và tài sản. Theo thống kê của ngành chức năng, Yên Minh có hàng trăm hộ nằm trong vùng nguy cơ sạt lở cao phát sinh sau đợt mưa lũ này. Ngay khi xảy ra thiên tai, huyện đã rà soát và, quyết định tạm cấp 70% kinh phí (1.590,4 triệu đồng) để thực hiện di chuyển khẩn cấp 110 hộ. Tính đến cuối tháng 8, các xã trên địa bàn huyện đã vận động di chuyển được 14/110 hộ và đang tích cực vận động các hộ còn lại, đảm bảo sự an toàn cho các hộ trong thời gian còn lại của mùa mưa.

Chúng tôi đến xã Lao Và Chải – địa phương có số hộ bị ảnh hưởng, thiệt hại do mưa lũ nhiều nhất từ cuối tháng 6 đến nay, với 25 hộ cần di chuyển. Nhưng đến ngày 24.8, xã Lao Và Chải mới có 5 hộ hoàn thành xây dựng nhà kiên cố ở nơi mới; 20 hộ còn lại vẫn đang ở tạm nhà người thân hoặc vẫn ở nhà cũ tại khu vực nguy cơ sạt lở chưa thể di chuyển đến nơi ở mới. Theo Chủ tịch UBND xã Lao Và Chải, Ngô Văn Nghĩa, ngay khi xảy ra lún sụt, sạt lở đất tại một số thôn trên địa bàn xã gây ảnh hưởng và thiệt hại cho người dân, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra sạt lở lớn, có thể gây thiệt hại về người. Cấp ủy, chính quyền huyện, xã đã nỗ lực giúp các hộ ổn định lại cuộc sống, vận động các hộ tạm di chuyển đến nơi ở mới để tìm vị trí di chuyển cố định nhưng trong số các hộ chưa thể di chuyển có 1 hộ kiên quyết không di chuyển dù đã được xã tích cực vận động, 1 hộ chồng đi làm thuê chưa về nên vợ chưa thể quyết định di chuyển hay không; còn lại 18 hộ rất muốn di chuyển nhưng không có đất ở nơi khác để di chuyển đến. Xã đang tích cực tìm giải pháp giúp các hộ sớm ổn định lại cuộc sống.

Anh Vừ Vả Chúng, thôn Lao Và Chải cho biết: Gia đình tôi và em trai nằm ngay trên dải đất bị sụt lún kéo dài khoảng 200 m. Hiện tại, gia đình tôi đang ở nhờ nhà người quen, còn em trai dựng lều tạm ngay cạnh để ở vì không dám về nhà cũ. Đồ đạc quan trọng và trâu, bò thì vẫn để ở nhà cũ vì nhà mới không có chỗ. Chúng tôi muốn chuyển đến nơi ở mới ổn định nhưng đất của gia đình đều nằm trên nền đất bị sụt lún. Trong khi không có điều kiện để mua đất ở vị trí mới và cũng không thể đổi đất cho các hộ khác vì ai cũng sợ.

Ở thôn Ngán Chải, dù ngôi nhà đã bị nứt hết tường và nền, nhưng anh Mua Sính Chá vẫn cố bám trụ bởi không còn chỗ nào để chuyển đi. Anh Chá cho biết: Vợ con tôi thì ở nhà ông chú, còn tôi vẫn phải ở đây trông coi đồ đạc và mấy con trâu, bò. Khi nào trời mưa to thì lại dắt gia súc đi tránh, giờ chẳng có đất để chuyển đi nên chỉ biết làm như vậy thôi (!).

Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Minh, Phạm Xuân Diệu cho biết: Trong số 110 hộ phát sinh cần di chuyển sau đợt mưa lũ cuối tháng 6 vừa qua, chỉ có các hộ ở Lao Và Chải là thiệt hại nặng và gặp khó khăn trong công tác di chuyển. Do các hộ không có đất ở hay canh tác ở nơi khác, hầu hết đất của các gia đình đều nằm ở vị trí bị sụt lún, có nguy cơ sạt lở rất cao. Trước tình hình trên, Huyện ủy, UBND huyện đã yêu cầu xã Lao Và Chải rà soát quỹ đất công và các vị trí có thể di chuyển tập trung các hộ. Tuy nhiên, xã mới báo cáo có một vị trí có thể di chuyển khoảng 10 hộ nhưng cần san ủi mặt bằng, nhưng đường giao thông hiện đang bị chia cắt nên chưa thể đưa máy xúc vào và việc san ủi cần thời gian và nguồn kinh phí lớn... Huyện đã xác định phương án tối ưu nhất là thực hiện di chuyển xen ghép các hộ vào các cụm dân cư nên đang tìm vị trí phù hợp và đối thoại với các hộ dân bản địa để có đất cho các hộ di chuyển. Trước mắt, UBND huyện chỉ đạo các địa phương vận động người dân luôn luôn phải đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.

Bài, ảnh: Duy Tuấn