Quản lý đất ở Yên Minh, nhìn từ những hệ lụy

BHG - Đất đai là lĩnh vực luôn gây nên nhiều tranh chấp, đơn thư khiếu nại và hệ lụy việc buông lỏng quản lý đất đai của những năm trước để lại khiến nhiều cấp ủy, chính quyền địa phương phải đau đầu tìm cách giải quyết. Huyện vùng cao Yên Minh cũng không ngoại lệ.

Một hộ dân thôn Nà Tèn, thị trấn Yên Minh xây dựng nhà trái phép bị lực lượng chức năng cưỡng chế.

Năm 2017, UBND huyện Yên Minh tổ chức thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai đối với hộ gia đình, cá nhân tại các xã Na Khê, Lao Và Chải, Sủng Thài, Đường Thượng, thị trấn Yên Minh trong 3 năm (từ tháng 7.2014 đến tháng 4.2017). Qua thanh tra phát hiện có 183 hộ vị phạm  lấn chiếm, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, lâm nghiệp nhưng UBND các xã, thị trấn không ngăn chặn, đình chỉ hành vi vi phạm và xử phạt hành chính theo Luật Đất đai năm 2013. Trong đó, thị trấn Yên Minh có tới 131 hộ vi phạm với nhiều gia đình là cán bộ, đảng viên đang công tác tại một số cơ quan, đơn vị trên địa bàn. Ngoài ra, thanh tra cũng chỉ ra nhiều sai phạm của UBND các xã, thị trấn như: Không thực hiện việc tổ chức đăng ký nhu cầu sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân hàng năm để đưa vào kế hoạch sử dụng đất; UBND thị trấn Yên Minh cho 2 gia đình và 1 tổ chức thuê đất công ích để sản xuất kinh doanh trái thẩm quyền; một số xã xử lý các trường hợp vi phạm không đảm bảo quy định; không vào sổ lưu trữ khi tiếp nhận và chuyển các hồ sơ liên quan đến đất đai; không có phiếu tiếp nhận và trả kết quả theo quy định; giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân liên quan đến đất đai không đảm bảo thời hạn và không có văn bản trả lời công dân…

Nguyên nhân của những sai phạm, trên được chỉ rõ, phần lớn do Chủ tịch UBND các xã, thị trấn thiếu trách nhiệm trong quản lý và chưa thực hiện đúng quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai; đội ngũ công chức địa chính – xây dựng vi phạm quy định về trình tự, thủ tục hành chính và quy định về báo cáo trong quản lý đất đai quy định tại Điều 207, Luật Đất đai 2013. Từ sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý đất đai nên trong 3 năm (từ tháng 7.2014 – 4.2017), ở 5 xã, thị trấn được thanh tra tiếp nhận tới 78 đơn của người dân liên quan đến các vấn đề tranh chấp đất đai. Trong đo, đến thời điểm thanh tra, các địa phương đã giải quyết 67/78 đơn, nhưng chỉ hoàn thành 45 đơn, 16 đơn không hoàn thành, 1 công dân xin rút đơn, 5 đơn phải chuyển đến cơ quan cấp trên.

Từ những sai phạm, được  phát hiện qua thanh tra, Chủ tịch UBND huyện Yên Minh đã kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND và công chức địa chính – xây dựng các xã, thị trấn qua các thời kỳ để xảy ra sai phạm; chỉ đạo ngành chức năng củng cố hồ sơ, phân loại từng đối tượng với từng hành vi sai phạm để tham mưu có hướng giải quyết; cán bộ, đảng viên vi phạm về lấn chiếm, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất đều không được xét thi đua trong năm 2017…  Cũng từ những hạn chế trong công tác quản lý đất đai phát hiện qua thanh tra 5 xã, thị trấn, cuối năm 2017, UBND huyện Yên Minh đã tổ chức Hội nghị chuyên đề về công tác quản lý đất đai, tài nguyên môi trường để bàn các giải pháp khắc phục những vấn đề trong công tác quản lý đất đai, đồng thời tìm hướng xử lý những sai phạm, tồn tại đã xảy ra.

Dù mới thanh tra 5 xã, thị trấn nhưng huyện Yên Minh đã phát hiện gần 200 hộ gia đình, cá nhân, tổ chức vi phạm về quản lý, sử dụng đất. Nếu thanh tra toàn bộ 18 xã, thị trấn của huyện, chắc chắn số sai phạm còn lớn hơn rất nhiều. Tuy ngay sau thanh tra, UBND huyện Yên Minh đã rất quyết liệt xử lý các vi phạm, thậm chí đã thực hiện cưỡng chế, phá dỡ công trình xây dựng của một hộ gia đình tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất; đồng thời bàn các hướng khắc phục nhưng cho đến nay nhiều cá nhân, hộ gia đình, UBND các xã, thị trấn chưa thực thi xong việc giải quyết các sai phạm theo Kết luận thanh tra. Điều này đã cho thấy những hệ lụy của việc buông lỏng quản lý đất đai hết sức nặng nề, kéo dài, dai dẳng. Vì vậy, rất mong với sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền huyện Yên Minh, các xã, thị trấn, ngành chức năng của huyện nhanh chóng những “lỗ hổng” trong công tác quản lý đất đai thời gian qua.

Bài, ảnh: Lương Hà