Đảm bảo công bằng trong thực hiện nghĩa vụ chi trả DVMTR

BHG- Những ngày nắng nóng, khô hạn vừa qua, nhiều địa phương trong cả nước đã xảy ra tình trạng cháy rừng, nhưng hơn 300 ha rừng xã Tùng Vài (Quản Bạ) vẫn xanh tốt. Ông Lý Tù Chùi, Chủ tịch UBND xã Tùng Vài cho biết, những cánh rừng nơi đây luôn được người dân phối hợp với lực lượng chức năng tuần tra, bảo vệ nghiêm ngặt.

Chính vì vậy, từ lâu trên địa bàn xã không còn tình trạng người dân vào rừng khai thác gỗ trái phép, phá rừng làm nương rẫy. Rừng Tùng Vài luôn xanh, đảm bảo nguồn nước cung cấp sinh hoạt, sản xuất cho người dân, nhiều gia đình đã tận dụng nguồn nước, mạnh dạn đầu tư xây ao nuôi cá, cấy trồng quanh năm nên đời sống ấm no. Bên cạnh đó, rừng còn mang lại nguồn thu nhập ổn định cho các hộ dân, cộng đồng dân cư thông qua việc cung ứng dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) cho các nhà máy thuỷ điện, nhà máy cấp nước trên địa bàn huyện. Có nguồn thu từ cung ứng DVMTR thông qua hoạt động nhận khoán khoanh nuôi, bảo vệ, quản lý rừng, người dân Tùng Vài càng có trách nhiệm hơn trong việc giữ rừng.

Ngoài Tùng Vài, diện tích rừng của các địa phương trên địa bàn tỉnh luôn tăng lên, chất lượng rừng tốt hơn thông qua hoạt động trồng, chăm sóc và nhận tiền chi trả DVMTR. Tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh có hơn 275 nghìn ha rừng giao khoán bảo vệ có cung ứng DVMTR. Trong đó, diện tích của các chủ rừng thuộc tổ chức Nhà nước trên 35,4 nghìn ha; diện tích rừng khoán các gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, thông qua các Ban quản lý gần 240 nghìn ha. Toàn bộ diện tích rừng thuộc lưu vực có cung ứng DVMTR được giao khoán cho cộng đồng dân cư thôn cùng bảo vệ, nhiều thôn thành lập tổ, đội bảo vệ rừng chuyên trách, thường xuyên tuần tra, canh giữ nên không xảy ra tình trạng phát nương làm rẫy, hạn chế thấp nhất việc phá rừng. Hiện nay, mặc dù nhiều diện tích rừng chưa được nhận tiền chi trả DVMTR, nhưng các hộ dân đã ý thức được việc bảo vệ, phát triển rừng chính là bảo vệ nguồn nước, môi trường sống nên tích cực và có nhiều hành động thiết thực nhằm giữ rừng. Bên cạnh đó, công tác bảo vệ rừng được các huyện, thành phố chỉ đạo các tổ, đội, chính quyền địa phương quan tâm sát sao, có kế hoạch bảo vệ, tuần tra để rừng thêm xanh.Năm 2009, Chính phủ ban hành Nghị định 99 quy định chính sách chi trả tiền DVMTR, vừa giúp người dân XĐGN, vừa góp phần thực hiện hiệu quả xã hội hóa công tác bảo, phát triển rừng. Từ khi chính sách chi trả DVMTR ra đời đến nay, nhìn chung các công ty sản xuất thủy điện trên địa bàn tỉnh đều đồng tình ủng hộ, cam kết thực hiện theo quy định của Nhà nước. Thế nhưng, ngoài một số doanh nghiệp, nhà máy thủy điện thực tốt trách nhiệm, cũng còn đơn vị chưa thực hiện nghĩa vụ của mình, còn viện nhiều lý do chậm chuyển tiền uỷ thác về Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng để chi trả cho người cung ứng dịch vụ.

Thực hiện Nghị định 99 của Chính phủ, Hội đồng Quản lý Quỹ đã chỉ đạo Ban điều hành Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh làm việc, ký kết hợp đồng ủy thác chi trả tiền DVMTR với 14/14 công ty sản xuất thủy điện. Trong quý I vừa qua, tổng số tiền các đơn vị uỷ thác mới đạt trên 3,9 tỷ đồng, trong đó truy thu của 2015 chiếm trên 3,5 tỷ đồng. Tiền chi trả DVMTR do bên mua điện chi trả cho chủ rừng thông qua các công ty sản xuất thủy điện, số tiền này được tính vào giá thành mua điện từ người tiêu thụ. Đối với những công ty không thực hiện chi trả đúng thời gian, đủ số tiền sử dụng DVMTR được coi như hành vi chiếm dụng vốn. Và các chủ rừng có diện tích cung ứng DVMTR đã trở thành những chủ nợ bất đắc dĩ. Rõ ràng, việc thực hiện nghĩa vụ của các công ty thủy điện trong chi trả tiền DVMTR là trách nhiệm với sự phát triển của chính họ.

Quý II này, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng dự kiến thu trên 37 tỷ đồng, trong đó thu tiền DVMTR trên 20 tỷ đồng, thu tiền trồng rừng thay thế trên 10,6 tỷ đồng. Đối với những đơn vị cố tình không thực hiện, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng sẽ kiến nghị các ngành chức năng của tỉnh, báo cáo Bộ Công thương có biện pháp xử lý, nhằm đảm bảo sự công bằng giữa các doanh nghiệp sử dụng DVMTR do người dân, cộng đồng cung cấp.    

Thiên Thanh