Bộ đội Biên phòng tỉnh chung tay cải tạo, bài trừ tập tục lạc hậu trong đồng bào dân tộc thiểu số

BHG - Bằng nhiều hình thức, biện pháp phong phú, đa dạng với phương châm “3 bám, 4 cùng”, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh đã và đang giúp người dân các xã, thị trấn biên giới cải tạo, bài trừ tập tục lạc hậu, thay đổi từ tư duy, nhận thức đến hành động để thoát nghèo bền vững gắn với bảo vệ an ninh biên giới.

BĐBP Hà Giang được giao quản lý, bảo vệ đường biên giới hơn 277 km tiếp giáp với Trung Quốc; địa bàn quản lý gồm 32 xã và 2 thị trấn/346 thôn, trong đó 122 thôn giáp biên giới; dân số 24.840 hộ/113.903 nhân khẩu/19 dân tộc.

Với phương châm hành động “3 bám, 4 cùng” với nhân dân (bám đơn vị, bám địa bàn, bám chủ trương, chính sách và cùng ăn, cùng ở, cùng làm và cùng nói tiếng đồng bào). Trong những năm qua, BĐBP Hà Giang đã chủ động, thường xuyên chỉ đạo các đơn vị trong lực lượng tham gia và tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương biên giới thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc gắn với phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh; công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc cải tạo, bài trừ các tập tục lạc hậu gắn với củng cố, phát huy khối đại đoàn kết các dân tộc. Quán triệt thống nhất nhận thức đến hành động trong việc triển khai các văn bản của Đảng và Nhà nước về xây dựng, phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, quản lý lễ hội... đặc biệt là Chỉ thị số 09-CT/TU, ngày 10/5/2021 của Tỉnh ủy Hà Giang về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong việc bài trừ các tập tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn minh trong đồng bào các dân tộc thiểu số, làm cơ sở để các đơn vị toàn lực lượng tham mưu, phối hợp với các địa phương. Kết quả, chỉ đạo các đơn vị phát huy hiệu quả vai trò 34 cán bộ tăng cường xã, thị trấn biên giới, 145 đảng viên dự sinh hoạt chi bộ thôn, 353 đảng viên phụ trách giúp đỡ 1.653 hộ/8.232 khẩu. Các đơn vị phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể chính trị - xã hội các địa phương tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân cải tạo, bài trừ các tập tục lạc hậu trong hôn nhân gia đình, tang ma, lễ hội và đời sống hàng ngày được 158 buổi/3.542 lượt người tham gia; phối hợp với các địa phương phát động phong trào toàn dân tham gia phòng, chống dịch covid-19 và xuất, nhập cảnh trái phép 34/34 xã, thị trấn/346 thôn, ký cam kết 24.840 hộ/24.840 hộ, tuyên truyền tập trung 136 buổi/18.152 lượt người tham gia; đóng góp nhân lực, vật lực chương trình xây dựng Nông thôn mới, phòng, chống thiên tai được 927 ngày công. Hỗ trợ 300 triệu đồng/5 căn nhà, 798 ngày công thuộc Chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công, cựu chiến binh nghèo, hộ nghèo biên giới. Chương trình “nâng bước em tới trường đã hỗ trợ 110 cháu học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, thực hiện mô hình “con nuôi biên phòng” được 27 cháu người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mồ côi, con liệt sỹ, thương binh, gia đình chính sách. Khảo sát, giúp đỡ mỗi năm ít nhất 2 hộ gia đình cải tạo vườn tạp bằng các hoạt động cụ thể: Hỗ trợ ngày công lao động trực tiếp 24 hộ/364 ngày công; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi trên 84 triệu đồng; hướng dẫn 67 buổi/1.839 người dân vay vốn và thực hiện phương án cải tạo vườn tạp.

Đồn biên phòng Bản Máy (Hoàng Su Phì) giới thiệu mô hình cải tạo vườn tạp, trồng cây ăn quả của đơn vị cho bà con trong xã.

Trao đổi với Trung tá Đỗ Đăng Nhiệm, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Lũng Cú, được biết: Kế hoạch đến năm 2025, Đồn hỗ trợ 10 hộ gia đình cải tạo vườn tạp; hiện Đồn đã và đang hỗ trợ 2 hộ cải tạo vườn tạp, trong đó có hộ gia đình anh Dù Văn Hưởng, thôn Ma Lé 70 cây Lê giống, 60 kg gừng giống và 500 cây con giống bắp cải và gần 100 ngày công lao động, đến nay thu hoạch của gia đình sau hỗ trợ đạt gần 10 triệu đồng từ trồng bắp cải.

Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã chỉ đạo các lực lượng phối hợp với các địa phương rà soát, nắm chắc các phong tục, tập quán đồng bào các dân tộc thiểu số biên giới, trên cơ sở đó phân loại, kết hợp tuyên truyền, vận động bí thư chi bộ, trưởng thôn, người đứng đầu dòng họ, hội viên Hội nghệ nhân dân gian, người có uy tín thực hiện phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng Nông thôn mới, xây dựng thôn văn hóa, vệ sinh môi trường, từng bước cải tạo, bài trừ các tập tục lạc hậu. Các hình thức tuyên truyền linh hoạt, đảm bảo các yêu cầu về nội dung và đảm bảo quốc phòng, an ninh: Tuyên truyền miệng, lồng ghép các hội nghị, họp thôn, tại các phiên chợ biên giới, đặc biệt là tranh thủ vai trò người có uy tín và nghệ nhân. Một số mô hình điển hình: “Xóa bỏ kết hôn cận huyết thống xã Thàng Tín, huyện Hoàng Su Phì”, từ tháng 12/2020 đến hết năm 2021 đã chấm dứt hôn nhân cận huyết thống; “xóa bỏ hủ tục trong tang lễ” đối với người La Chí xã Bản Máy, Dao, Giấy thôn Lùng Vần Chải, thôn Luồng, xã Xín Cái, huyện Mèo Vạc, Mông xã nghĩa Thuận... đã có sự chuyển biến rõ rệt là người chết được đưa ngay vào áo quan, hạn chế tối đa phúng viếng gia súc (mỗi đám chỉ mổ 1 con lợn dưới 60 kg) mà thay bằng tiền; mô hình bài trừ tập tục trong hôn nhân, đời sống sinh hoạt xã Nàn Xỉn và Chí Cà, huyện Xín Mần đã làm thay đổi nhận thức của nhân dân về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa tốt đẹp, bài trừ tập tục lạc hậu.

Cán bộ BĐBP tăng cường xã Pố Lồ (Hoàng Su Phì) tuyên truyền 3 văn kiện pháp lý cho nhân dân trong xã.

Đại tá Hoàng Ngọc Định, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh cho biết, trong thời gian tới lực lượng sẽ tiếp tục quán triệt đến các lực lượng triển khai hiệu quả, kịp thời, linh hoạt các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, tỉnh về đẩy mạnh thực hiện nếp sống văn minh trong đồng bào các dân tộc thiểu số gắn với chấn chỉnh các hoạt động lễ hội gây phản cảm trên địa bàn, tạo thống nhất trong nhận thức và hành động; tăng cường công tác tuyên truyền về các tập tục lạc hậu cần xóa bỏ; căn cứ vào tình hình biên giới, địa bàn, nhân dân và chức năng, nhiệm vụ của BĐBP, Ban Chỉ đạo, cấp ủy, đồn trưởng, chính trị viên, cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ, nhân viên đội công tác địa bàn trên cơ sở kế hoạch chung của Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể để triển khai thường xuyên, liên tục; phát huy vai trò của cán bộ Đồn biên phòng tham gia cấp ủy, HĐND, cán bộ tăng cường xã, đảng viên tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn (làng) và đảng viên phụ trách các hộ gia đình; tiếp tục hỗ trợ, vận động hỗ trợ vật chất, tinh thần các gia đình chính sách, người có công, hộ nghèo phát triển kinh tế gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, bài trừ tập tục lạc hậu. Tiếp tục phối hợp với các địa phương biên giới phát động, ký cam kết bài trừ các tập tục lạc hậu; xây dựng mới, nhân rộng các mô hình hiệu quả gắn với sơ, tổng kết; rà soát, bổ sung các nội dung bài trừ tập tục lạc hậu vào quy ước, hương ước của thôn phù hợp thực tế từng dân tộc, địa phương.

Với những giải pháp cụ thể, tinh thần quyết tâm của người lính mang quân hàm xanh sẽ giúp cho đồng bào DTTS trên địa bàn các xã biên giới thay đổi tư duy, nhận thức và có hành động thiết thực để từ bỏ những tập tục lạc hậu còn tồn tại trong cộng đồng dân tộc mình.

Nguyễn Mạnh Dũng - Phạm Văn Tú